จันทน์เทศ (อังกฤษ: Nutmeg; ชื่อวิทยาศาสตร์: Myristica fragrans) เป็นสปีชีส์ของพืชดอกที่อยู่ในวงศ์ Myristicaceae ที่มีด้วยกันทั้งหมดราว 100 สปีชีส์ย่อย เป็นไม้ประเภทไม้ไม่ผลัดใบที่มีถิ่นฐานการปลูกอยู่ที่หมู่เกาะบันดาในหมู่เกาะโมลุกกะใน อินโดนีเซียหรือหมู่เกาะเครื่องเทศ ที่เป็นแหล่งผลิตจันทน์เทศแหล่งเดียวในโลกมาจนกระทั่งกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 ต้นจันทน์เทศมีความสำคัญสำหรับการผลิตเครื่องเทศสองอย่างๆ หนึ่งคือ “เม็ดจันทน์เทศ” (nutmeg) และ “ดอกจันทน์เทศ” (mace) เครื่องเทศสองชนิดนี้แม้ในปัจจุบันก็ยังเป็นเครื่องเทศที่มีราคาสูง เช่นในสหราชอาณาจักรอังกฤษเม็ดจันทน์เทศเม็ดหนึ่งตกประมาณ .50-1 ปอนด์ต่อเม็ด และ ดอกจันทน์เทศขายเป็นขวดๆ ละประมาณ 2.50-3 ปอนด์แต่ละขวดทำมาจากเมล็ดสามสี่เมล็ด (ค.ศ. 2009)
“จันทน์เทศ” มาจากตัวเมล็ดของต้นที่มีลักษณะเป็นรูปไข่ขนาดยาวประมาณ 20 ถึง 30 มิลิเมตร (1 นิ้ว) กว้าง 15 ถึง 18 มิลิเมตร (¾ นิ้ว) และหนัก 5 ถึง 10 กรัม (¼ ถึง ½ ออนซ์) เมื่อแห้ง ส่วน “ดอกจันทน์เทศ” คือส่วนที่เป็นเส้นสายสีออกแดงที่งอกคลุมอยู่รอบเมล็ดรอบเมล็ด ต้นจันทน์เทศเป็นต้นไม้เมืองร้อนชนิดเดียวที่ผลิตเครื่องเทศได้สองชนิด
นอกจากนั้นจันทน์เทศก็ยังใช้ทำสินค้าประเภทอื่นด้วยเช่นน้ำมันหอม, ยาง (oleoresins) และ เนยจันทน์เทศ (nutmeg butter) ที่ทำเนื้อของผลจันทน์เทศ ผลใช้ทำแยมที่เรียกว่า “Morne Delice” ในเกรนาดา และ “selei buah pala” ในอินโดนีเซีย หรือหั่นบางๆ ชุบน้ำตาลเป็นของขบเคี้ยวที่เรียกว่า “manisan pala” ทางภาคใต้ของประเทศไทยเนื้อผลจันทน์เทศสดใช้กินเป็นของขบเคี้ยวกับน้ำปลาหวานหรือพริกกับเกลือ รสจะออกจะเผ็ดและฉุนจัดสำหรับผู้ไม่คุ้นเคย แต่เมื่อคุ้นเคยแล้วจะติดรส
สปีชีส์ที่สำคัญที่สุดทางการค้าคือจันทน์เทศสามัญหรือจันทน์เทศหอมที่เรียกว่า “Myristica fragrans” ที่มาจากหมู่เกาะบันดาในอินโดนีเซีย ที่อื่นที่ปลูกก็ได้แก่ที่เกาะปีนังในมาเลเซีย และที่แคริบเบียนโดยเฉพาะที่เกรเนดา และเคราราทางตอนใต้ของอินเดีย สปีชีส์ก็ได้แก่จันทน์เทศปาปัว หรือ “M. argentea” จากนิวกินี, จันทน์เทศบอมเบย์ หรือ “M. malabarica” จากอินเดีย ทั้งสองสปีชีส์ใช้ในการส่วนเสริม (adulterant) ของผลิตผลจากจันทน์เทศสามัญหรือจันทน์เทศหอม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น